UWV frustreert stagiairs Limburgse installatietechniek

Gepubliceerd op vrijdag 11 december 2009

Regionaal maatwerk voor werkzoekende jongeren wordt door de overheid aangemoedigd. Toch lopen concrete plannen al gauw vast in besluiteloosheid en gebrek aan daadkracht, merkte Jack van Boxmeer van InstallatieWerk Zuid-Oost. Van Boxmeer wil jongeren zonder leerbedrijf buurthuizen en kantines laten opknappen. Het UWV werkt vooralsnog niet mee.

Zijn eerste contacten met het UWV dateren van mei 2009. "Sindsdien heb ik mijn plan ik-weet-niet-hoeveel keer uitgelegd en ik ben nog geen stap verder", aldus Jack van Boxmeer, directeur van InstallatieWerk Zuid-Oost. Zijn plan is bedoeld voor enkele tientallen BBL-leerlingen die door de crisis geen leerbedrijf meer hebben. IWZO wil ze niet ontslaan omdat ze anders voor de installatiebranche verloren zijn. Waarom zouden ze niet met behulp van een loonkostensubsidie van het UWV kunnen gaan werken aan maatschappelijk verantwoorde projecten?

Een super idee! De jongeren worden ingezet worden in de non-profit sector, die niet concurrerend is voor de installatiebranche. Ze gaan elektriciteit aanleggen in blokhutten en buurthuizen, kantines opknappen van sportverenigingen en scholen. Ze maken zich nuttig voor de gemeenschap en kunnen ruiken aan het echte werk. Ervaren monteurs van de bij IWZO aangesloten leerbedrijven kunnen groepjes van vier jongeren begeleiden op locatie. (De begeleiders kunnen bijvoorbeeld deeltijd-WW'ers zijn, die op deze manier ook in beweging blijven.) Zodra de markt weer aantrekt, bieden de installatiebedrijven de beste jongeren een baan aan. De BBL-opleiding gaat gewoon door en de jongeren hoeven niet in de uitkering.

Het lijkt een prima plan. OTIB levert een financiële bijdrage. Het UVW zou garant moeten staan voor enkele tonnen aan loonkostensubsidie. Dat is niet een bedrag om van te schrikken, zou je denken. De praktijk is echter weerbarstig. Het UWV is al een half jaar aan het dubben en dralen over de criteria. Van Boxmeer raakt langzaam maar zeker zijn geduld kwijt. Hij overweegt per 1 januari met een afgeslankte organisatie verder te gaan zodat hij geen salarissen meer hoeft te betalen aan de leerlingen die nu geen werk hebben, want dat kost elke maand weer tienduizenden euro's.

Infrastructuur om zeep

Als installateur in Limburg ben je niet te benijden. De regionale werkgelegenheid in de nieuwbouw en utiliteit is door de crisis behoorlijk verminderd. Met name onder Roermond is de economische situatie slecht. De regio ligt namelijk ingeklemd tussen de landsgrenzen en als installateur ga je niet zomaar even de grens over. De aangrenzende regio's rond Nijmegen en Eindhoven zijn te ver weg om rendabel te zijn. En dus wordt er harder dan in de rest van Nederland gesneden in het personeelsbestand. Zoals bekend zijn met name leerlingen de dupe van.

Gelukkig hebben we IWZO, een samenwerkingsverband van 225 erkende leerbedrijven in de installatie- en elektrotechniek. IWZO springt met praktijkopleidingen in de bres voor leerlingen die met werkloosheid worden bedreigd, detacheert hen bij bedrijven en begeleidt hen tijdens hun BBL-traject. In de ideale situatie, althans. Het probleem is namelijk dat deze taak steeds moeilijker overeind gehouden kan worden nu het crisis is.

Op 1 januari 2009 had IWZO nog 350 leerlingen op de loonlijst staan. Nu, elf maanden later, zijn dat er nog 280. In 2009 zijn 70 leerlingen uitgestroomd vanwege een tekort aan werk. En dit proces is nog niet voorbij. Op dit moment hebben enkele tientallen van de 280 leerlingen geen werk. Als UWV niet bijspringt met loonkostensubsidie, worden ze ontslagen. Dat is in feiten onverteerbaar. Als de crisis straks voorbij is, hebben installateurs opnieuw niet de beschikking over leerling-monteurs

Van Boxmeer zit in een onverkwikkelijke spagaat: "Ik heb nu een staforganisatie die gebaseerd is op 350 leerlingen. De vraag van de branche loopt door de crisis steeds verder terug. Als het zo doorgaat, moeten we strengere selectie-eisen gaan stellen en terughoudender worden in ons aannamebeleid. We moeten dan naar zo'n 250 leerlingen om de begroting sluitend te krijgen. Ook de staf zal moeten inkrimpen. Dat zou enorm jammer zijn. We hebben tien jaar geïnvesteerd in een infrastructuur die we nu in no time om zeep helpen en straks weer keihard nodig hebben."

Kenteq

OTIB becijferde in december 2008 dat de installatiebranche in Limburg en Oost-Brabant elk jaar zo'n 400 leerlingen kan plaatsen. Deze cijfers zijn natuurlijk achterhaald want sindsdien is er veel veranderd op de arbeidsmarkt. Actuele cijfers zijn niet voor handen. Toch hoef je geen econoom te zijn om te begrijpen dat de vergrijzing de komende jaren vraagt om veel nieuwe instroom. Dit is dus hèt moment om door te zetten en te investeren in leer/werkplekken.

De IWZO-directeur ervaart echter geen moment dat deze noodzaak door de overheid wordt onderkend. "Iedereen zegt dat het erg is om jongeren voor de branche te verliezen. Niemand handelt ernaar." Hij verbaast zich bijvoorbeeld over de opstelling van Kenteq, dat bij hoog en bij laag beweert dat er genoeg leerbedrijven zijn om BBL'ers op te vangen. Van Boxmeer heeft geïnformeerd naar namen van bedrijven die jongeren willen plaatsen. Die namen heeft hij van Kenteq niet gekregen. Dat er genoeg bedrijven zijn die goedkope mensen in dienst willen nemen, is bekend. Waar het om gaat is dat het erkende opleidingsbedrijven moeten zijn.

Terug naar het UWV (en de gemeentes) in het zuiden. Die zijn bang om geld uit te geven, beslissingen te nemen en buiten de gebaande paden te treden. Als die situatie nog lang voortduurt, is ontslag van de jongeren van IWZO volgens Van Boxmeer het enige redmiddel: "Het zou een verkeerd signaal naar deze jongeren zijn om ze eerst te ontslaan en vervolgens met behoud van een uitkering te gaan scholen. Ze hebben gekozen voor techniek. Een aantal zal de branche de rug toekeren. En straks zijn we weer terug bij af. Moeten we weer Polen en Bulgaren aannemen. Maar goed, ik heb veel tijd in het UWV gestoken. Ik ben er een heel eind klaar mee. Het is nu aan hen."