Sensoriek en IoT maken een gestolen fiets terugvinden veel makkelijker.
Samen innoveren in oude RDM-fabriek Heijplaat
Gepubliceerd op dinsdag 8 januari 2019
RDM Makerspace in Rotterdam-Heijplaat biedt alles wat de maakindustrie nodig heeft voor het starten van een bedrijf, en helpt gevestigde organisaties aan innovatieve producten en diensten. In de ‘gereedschapskist’ vinden we 3D-printing, robotica, sensoriek, IoT, machine learning en artificial intelligence. Oprichter Jurjen Lengkeek: “Door nieuwe verbindingen te maken tussen deze technologieën, vinden bedrijven het randje van hun mogelijkheden.”
Praten over nieuwe technologie is leuk, bewijzen dat je er ècht mee kunt vernieuwen is nog veel leuker. Neem nou de ‘Blijven Fietsen Verzekering’ van de ANWB. Je sluit een verzekering af en je (dure) fiets wordt uitgerust met een track&trace-zender en preventiesticker. Je downloadt de app en bent connected. Maar dan, je fiets wordt gestolen. Met de app zet je de opsporingsambtenaar aan het werk. Die gaat op zoek. Mocht je fiets niet worden teruggevonden, dan krijg je binnen 48 uur een nieuwe. De kans is echter groot dat die wèl wordt teruggevonden. En snel ook. En dus kan de ANWB de verzekering aanbieden tegen een scherpe prijs. Hoe gaaf is dat?
De kiem voor deze vernieuwende dienst van de ANWB werd gelegd bij RDM Makerspace in Rotterdam. “Zij kwamen bij ons omdat ze met IoT nieuwe waarde wilden creëren voor hun klanten”, vertelt Jurjen Lengkeek, oprichter en directeur van RDM Makerspace. “Via onze Internet of Things Academy, die we samen met KPN hebben opgericht, koppelen we klanten als de ANWB, Accenture, IBM en Cisco aan partijen in de industrie die de oplossingen bouwen. Wat ons betreft zijn er geen beperkingen. In het geval van de ANWB kan de politie via het LORA-netwerk van KPN zien waar de fiets zich bevindt. IoT en sensoriek zijn slim aan elkaar geknoopt en er ontstaat iets nieuws.”
SAP Leonardo
We bezoeken de gigantische loods van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij in Rotterdam-Heijplaat. Hier werden ooit schepen gebouwd. U kent het verhaal. RDM ging failliet en de rest is geschiedenis. Jarenlang stond de hal leeg. Het dak lekte en de muren waren poreus. Regen en wind hadden vrij spel. Een treurige plek. Totdat het Havenbedrijf Rotterdam enkele jaren geleden besloot te investeren in nieuwe activiteiten. Hier moesten innovaties worden aangejaagd vanuit het onderwijs, onderzoeksveld en bedrijfsleven want… Rotterdam moest de innovatiefste haven ter wereld worden.
Lengkeek: “Vijf jaar geleden zijn we hier gestart met een soort van sportschoolconcept voor makers. We bieden start-ups toegang tot apparatuur voor prototypes. We organiseren cursussen en workshops voor professionals, zzp’ers en studenten. We creëren platforms en eco-systemen voor spin-offs van grote bedrijven als Damen Shipyards en IHC. Daarbij draait alles om toegevoegde waarde creëren met nieuwe technologie. Dat gaat veel harder dan je denkt. Mensen denken lineair, terwijl de technologie zich exponentieel ontwikkelt. Neem de Wet van Moore. Iedere twee jaar verdubbelt de rekenkracht. Echt, over tien jaar kunnen we ‘het onmogelijke’ doen met de combinatie van IoT, 3D-printing, robotica, sensoriek, machine learning en artificial intelligence.”
De genoemde technieken an sich zijn inmiddels redelijk ingeburgerd en niet eens zo bijzonder meer, bedoelt Lengkeek. Het is de koppeling van de technieken die tot bijzondere dingen leidt. En dus jaagt RDM Makerspace samenwerking aan met vakgenoten, contacten met specialisten, partnerships met allerlei bedrijven en sectoren. SAP Leonardo is wat Lengkeek betreft het ideale platform om deze nieuwe connecties aan elkaar te knopen. “Chocola maken van data”, noemt Lengkeek het nuchter. “Waarom? Om de kwaliteit van beslissingen te verbeteren, onderhoudskosten te verlagen of veiligheidsmarges te verkleinen. Bedrijven kunnen hier het randje van hun mogelijkheden opzoeken.”
Parametrisch dak
Wat dit alles in de praktijk betekent, zien we in de gigantische havenloods, waarvan RDM Makerspace ongeveer een kwart heeft gehuurd. De overige 75 procent wordt gebruikt door ‘bewoners’ die ofwel begonnen zijn bij RDM Makerspace ofwel een filosofie hebben die erbij aansluit. Neem nou de bedrijfsunit van trainingsbureau Skilledin. Het parametrische houten dak, met organische vormen die Gaudi bedacht zou kunnen hebben, is niet ontworpen door mensen maar door algoritmes. Het concept is ontwikkeld door Studio RAP.
Even verderop zien we een enorme metaalprinter in de werkplaats van het RAMLAB (een onderdeel van RDM Makerspace dat samen met het Havenbedrijf Rotterdam werd opgericht). Hier worden scheepsschroeven en hijshaken voor scheepskranen geprint in 3D. Lengkeek: “Je kunt je voorstellen dat het enorme logistieke voordelen heeft voor scheepsbouwers als onderdelen op locatie uit de 3D-printer komen. Hoe meer locaties hoe gunstiger. Dit soort cellen willen we overal maar met name in Oegiboegistan, in the middle of nowhere, waar je met gewoon transport nauwelijks kunt komen. Dat hoeft dus ook niet meer. We sturen een file, monitoren op afstand, maken de 3D-print en Lloyd’s of Veritas geeft een certificaat af.”
De in 3D-geprinte scheepsschroef waar Lengkeek op doelt, hang hier in het RAMLAB als een jachttrofee aan de muur. Hij is klaar en gecertificeerd en wordt binnenkort in gebruik genomen door scheepsbouwer Damen Shipyards. De voordelen van 3D-printen staan voor deze scheepsbouwer als een paal boven water en kunnen andere organisaties op ideeën brengen. Lengkeek benadrukt dat alle bedrijven in alle sectoren in kaart zouden kunnen brengen waar ze te hoge kosten maken, welke informatie ze nodig hebben om de kosten te drukken en welke combinatie van nieuwe technieken tot de gewenste verdienmodellen leidt. Zo kwam de ANWB tot de ‘Blijven Fietsen Verzekering’ en Damen Shipyards tot een nieuwe scheepsschroef.
Digital manufacturing
De filosofie van RDM Makerspace zou in een futuristische film niet misstaan. ‘Volgens ons zitten we in het tijdperk van de derde industriële revolutie’, lezen we op de website. Ofwel: digital manufacturing. Het maken van producten wordt steeds digitaler en de drempel om ze zelf uit te voeren wordt steeds lager. Tegenwoordig hoef je niet eerst iets fysiek te maken om te weten of het werkt. Je maakt je ontwerp en test het met software. Dat is vele malen efficiënter. Tegelijkertijd worden machines steeds goedkoper. Een idee in productie brengen komt daarmee binnen ieders bereik.
Met deze filosofie ontwikkelde RDM Makerspace naast RAMLAB en Internet of Things Academy ook Cyber Central, een stichting die ondernemend Nederland kennis wil laten maken met de mogelijkheden van digitalisering door het geven van workshops over security-vraagstukken. Daarnaast is RDM Makerspace betrokken bij twee Europese subsidieprojecten. Op hoog industrieel niveau kunnen klanten aan de slag. Maar vergis je niet, ook studenten en hobbyisten zijn welkom in de werkplaats, waar een robotarm, CNC-freesmachine, lasersnijder, 3D-printer en pick and place-machine voor hen klaarstaan. Het is een uitnodiging om te creëren. Toe maar, bouw zelf het onmogelijke. Innoveren was nog nooit zo laagdrempelig.
