Hoofdpijndossier: loon doorbetalen bij ziekte

Twee jaar loon doorbetalen bij langdurige ziekte van personeel is een zware last voor veel kleine ondernemers en reden genoeg om geen mensen aan te nemen. MKB-Nederland kaartte het probleem nog maar eens aan in politiek Den Haag. Minister Asscher pakte het signaal op en presenteerde onlangs zijn Kamerbrief. Dit voorjaar moet er een uitgewerkt plan liggen.

Dit artikel gaat niet over excessen, ski-ongelukken, domme sportblessures, (vergeten te) snowboarden zonder helm, drank, drugs en chronisch overgewicht. Dit artikel gaat over de grote lijn en het gezonde verstand. En die grote lijn is deze: veel kleine ondernemers kunnen het risico van langdurig ziek personeel met een verplichte loondoorbetalingstermijn van twee jaar (plus bijbehorende re-integratieverplichtingen) niet dragen. Zij besluiten om die reden geen personeel aan te nemen.

Jammer voor de onderneming, jammer voor het personeel en jammer voor de bv Nederland (want bedrijven met potentie groeien niet door). Iedere ondernemer heeft een mening over het onderwerp. Ook op internet worden heftige discussies gevoerd: ‘Ik neem nu niemand aan, ik durf niet', zegt de een. ‘Zó lang doorbetalen is belachelijk. Zes weken, net als in Duitsland', vindt de ander. ‘De re-integratieverplichtingen zijn voor kleine werkgevers een te zware last', schrijven sommigen. Anderen laten juist een tegengeluid horen: ‘Echte ondernemers zien hun werknemers niet als risico maar als kans om hun bedrijf te verbeteren. Dus niet klagen en zeiken over randgevallen maar incalculeren en risico's accepteren.'

MKB-Nederland kaartte het probleem begin dit jaar opnieuw aan in politiek Den Haag en vond bij minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken een luisterend oor. Asscher onderkent dat loondoorbetaling bij ziekte een enorm probleem is "met name voor kleine bedrijven". Voor hen wegen de risico's zwaar mee bij het wel of niet aannemen van personeel. En dat is reden genoeg om maatregelen te treffen. Op woensdag 7 oktober ontvouwde Asscher zijn plannen in de Tweede Kamer.

Plan Asscher
Wat stelt Asscher nou precies voor? Die vraag is nog niet zo gemakkelijk te beantwoorden. De media speculeerden er flink op los in de eerste week van oktober. Het zou gaan om bedrijven tot maximaal tien medewerkers en om terugdringen van de doorbetalingstermijn van twee jaar naar één jaar. Wel, dat Asscher mikt op bedrijven tot maximaal tien medewerkers is duidelijk. Maar van het verkorten van de doorbetalingstermijn naar één jaar is niets terug te vinden in het officiële stuk, het 153 pagina's tellende interdepartementale beleidsonderzoek over zzp'ers (IBO ZZP). Het ligt wat gecompliceerder allemaal.

In beleidsoptie 15 van de IBO ZZP (‘Toets op ziektecriterium na eerste jaar loondoorbetalingsplicht') stelt Asscher onder meer het volgende: ‘Om de balans tussen werkgevers- en werknemersprikkels meer in evenwicht te brengen, kan na één jaar ziekte door het UWV worden getoetst of een zieke werknemer meer of minder dan 35 procent arbeidsongeschikt is. In het eerste geval heeft de betrokken werknemer nog (maximaal) één jaar recht op loondoorbetaling. In het tweede geval eindigt het recht op loondoorbetaling voor de betrokken werknemer. [...]'

Hij vervolgt: ‘Verder is van belang dat deze werknemer niet kan worden ontslagen vanwege het bestaande ontslagverbod van twee jaar. Dit brengt mee dat de werkgever nog steeds verplicht is om hem te re-integreren, terwijl een financiële prikkel daartoe ontbreekt. De werknemer loopt het risico dat zijn loondoorbetaling in het tweede jaar wordt stopgezet en heeft dus meer belang bij snelle re-integratie. [...] Naar verwachting neemt het aantal werknemers met recht op loondoorbetaling in het tweede ziektejaar met 40 tot 50 procent af. Dit resulteert in een afname van de loondoorbetalinglasten voor werkgevers van circa 400 miljoen euro.'

In beleidsoptie 16 (‘Verzekeren tweede jaar loondoorbetaling kleine werkgevers') opteert Asscher voor een collectieve, vrijwillige verzekering via het UWV in het tweede jaar voor bedrijven tot tien medewerkers. Leest u nog even mee? ‘Kleine werkgevers dragen hier een sectorale premie voor af. Ook worden in dit tweede jaar de re-integratieverplichtingen overgeheveld naar het UWV. [...] Aandachtspunt is dat ongeveer 80 procent van de kleine werkgevers op dit moment privaat verzekerd is voor het eerste en tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte. Dit gedeelte van de markt wordt dan publiek gemaakt. [...] Deze maatregel vergt een wetswijziging. Invoering voor 2017 is in elk geval niet mogelijk.'

Teveel gedoe
Asscher erkent dat er nog aan de ideeën moet worden gesleuteld. Hij verwacht in het voorjaar van 2016 met een uitgewerkt plan te komen. Mooi en aardig, maar dan zijn we weer een half jaar verder. Ondertussen blijven ondernemers last hebben van de huidige regeling, die jeukt als een teek in hun nek. MKB-Nederland realiseert zich dat. Beleidssecretaris Sven Bontje: "Het duurt nog lang, te lang voordat er een oplossing komt, maar we zijn wel blij dat de politiek naar onze oproep heeft geluisterd. Ze realiseren zich dat ondernemers teveel risico lopen."

MKB-Nederland is "gematigd positief" over het plan van Asscher. Volgens Bontje zitten er zowel goede als discutabele aspecten aan. Wat die discussiepunten betreft: Bontje vindt niet alleen twee jaar loon doorbetalen onevenredig maar ook de re-integratieverplichtingen. Die kosten geld, tijd en energie. De ondernemer moet een plan van aanpak opstellen, contacten aangaan met bedrijfsartsen en arbodiensten en dienstverlening inkopen. "Teveel gedoe", aldus Bontje, "zeker ook omdat lang niet elk personeelslid goed meewerkt."

De belangenvereniging gaat de komende maanden in overleg met de beleidsbepalers. Bontje: "Wij zijn in gesprek over alle aspecten van het plan. We vinden bijvoorbeeld dat het moet gaan gelden voor alle bedrijven, en niet alleen voor bedrijven tot tien medewerkers. Stel je hebt 14 mensen in dienst? Ook dan word je keihard geraakt. Toch zou je niet in aanmerking komen voor gunstigere voorwaarden. Voor ons is dat onbespreekbaar."

recente artikelen

gepubliceerd in diverse (vak)media

“Wat gezondheid is moet iedereen zelf bepalen”

Noord-Limburg wil de gezondste regio van Nederland worden en heeft grootse plannen. Het klinkt aantrekkelijk maar een burgerraadslid uit Horst aan de Maas heeft felle kritiek.

Lees artikel »

Securityproject Melissa hackt Russische hackers

Na Deadbolt en Genesis Market werd onlangs de hackersgroep Qakbot opgerold, mede dankzij het cybersecurityproject Melissa. Arwi van der Sluijs is er trots op en vertelt.

Lees artikel »

Pfas-zaak Dordrecht zet forever chemicals op radar

Het gevaar van pfas voor de volksgezondheid is niet meer te bagatelliseren door de recente rechtszaak tegen Chemours in Dordrecht. Maar pfas is here to stay. Hoe nu verder?

Lees artikel »

Het wonder van geperst, verhit en gefilterd gras

Start-up Grassa claimt meer eiwit uit gras te kunnen halen dan de koe. Gras is niets minder dan een wonderplantje volgens directeur Rieks Smook: "Er kan zoveel méér met gras."

Lees artikel »

Moleculair bioloog over gedrag en kwantumfysica

Moleculair bioloog en therapeut Lianne Hermers gebruikt de kwantumfysica om bewustzijnskracht te ontdekken. Haar cliënten lossen mentale problemen zelf op zonder pillen.

Lees artikel »

Overvolle binnensteden hunkeren naar fresh air

Bedrijfsbussen op diesel mogen vanaf 2025 veel Nederlandse stadscentra niet meer in. Met elektrische steps, cargo-bikes en (bak)fietsen vinden monteurs hun weg in de binnenstad.

Lees artikel »

Google wil onze medische data, maar wat willen wij?

Care Studio van Google Health heeft aangekondigd in de VS patiëntendossiers te willen gaan beheren. Huisarts Huib Rutten ziet risico's: "De regie moet altijd bij de patiënt blijven."

Lees artikel »

Bouwvallig Blackpool, walhalla voor kansarmen

De Engelse badplaats Blackpool werd onlangs belachelijk gemaakt door minister Helen Wheeler. Ze bood haar excuses aan maar met financiële steun schiet de stad meer op.

Lees artikel »

Mark Soetman levert de primeur: rauw krabbenvlees

Start-up Crustalicious heeft een machine ontwikkeld die kleine krabben in zes stappen ontdoet van pcb's, zware metalen, ingewanden en schaal. Een wereldprimeur!

Lees artikel »

Meneer Parkinson gaat niet weg, maar boksen helpt wel

Parkinson dendert als een epidemie door Europa. Om het ziektebeeld te vertragen worden steeds meer bokstrainingen speciaal voor Parkinson-patiënten verzorgd.

Lees artikel »