Nieuwe huizen: niet bouwen maar bimmen

Nieuwbouwwoningen worden straks niet meer gebouwd maar gebimd. Alle bouwpartners werken samen in één 3D-ontwerp. 'Revolutionair', vinden de specialisten. Faalkosten worden gereduceerd met maar liefst 10 procent. L.M. van der Sluis Technische Bedrijven uit Genemuiden realiseerde 600 woningen in 2011 met het Bouw Informatie Model. "Er is geen weg terug."

In de middeleeuwen ontstonden complete kathedralen in het hoofd van één architect, die het bouwplan bedacht en toezicht hield op de uitvoering. Misverstanden waren uitgesloten zolang de architect de honneurs waarnam. Dat systeem werkte spectaculair goed -zoals we nog steeds kunnen constateren tijdens onze zomervakanties in Zuid-Europa. Maar sinds de middeleeuwen is de samenleving een stuk gecompliceerder geworden. Ook de bouw is daar niet aan ontkomen. Disciplines zijn opgesplitst -soms tot in het oneindige. Wat vroeger in het hoofd van de architect zat, ontstaat nu op de ‘tekentafel' van aannemers, installateurs, constructeurs, vloerenleggers en timmerlieden. Iedereen werkt in zijn eigen ontwerp. Dit leidt tot misverstanden.

De faalkosten in de bouw bedragen jaarlijks miljarden. Bij economische tegenspoed wordt zo'n situatie onhoudbaar en moet dringend gezocht worden naar effectievere en goedkopere manieren van bouwen, bijvoorbeeld met het Bouw Informatie Model. BIM is overigens niet nieuw. Er werd 25 jaar geleden al over gesproken en in Australië, Scandinavië en de VS is men al een eind op weg. Maar ook in Nederland begint het aantal succesvolle praktijkcases te groeien. ‘Reductie van faalkosten' is nu eenmaal een aanlokkelijke propositie.

Een grote opdrachtgever als de Rijksgebouwendienst schrijft sinds november 2011 BIM voor bij geïntegreerde contracten. Ook architecten en installatie-adviseurs zijn naarstig op zoek naar bimmende bouwpartners. "Er is veel vraag naar", weet algemeen-directeur René van der Sluis van L.M. van der Sluis Technische Bedrijven. Dit installatiebedrijf uit Genemuiden, met 350 vaste medewerkers en zo'n 150 inleners, heeft zich gespecialiseerd in BIM en stelt dat er volop kansen zijn voor kleine installateurs die nieuwe markten zoeken.
 
Geen crisisjaar
René van der Sluis legt al sinds 1994 buitengewone interesse aan de dag voor barcodes en digitale manieren van ontwerpen en classificeren. Hij zocht ooit naar een 3D-badkamerapplicatie "voor de klant en als onderlegger voor de w- en e-installatie". Wat hij vond was redelijk interessant en de metaaltak van het bedrijf moduleert al sinds 1997 in 3D. Maar het duurde tot 2010 voordat Van der Sluis een methode tegenkwam waar werkelijk muziek in zat: Revit MEP, een Amerikaanse programma voor moduleren in 3D.

Revit MEP staat en valt met de content en kan op termijn alleen slagen als er verregaande ketenintegratie wordt gerealiseerd. Zo ver is het namelijk nog lang niet. Fabrikanten als Dyka, Stork Air, Jaga, ABB en Flamco zijn weliswaar ‘om' maar het gros van de fabrikanten is nog niet zo ver. Als een bewoner bijvoorbeeld een chique wastafel wil van Villeroy & Boch, moeten de bouwpartners zelf achter de meest actuele artikelnummers aan. Van der Sluis tilt daar overigens niet zo zwaar aan. Volgens hem is het allemaal een kwestie van tijd. "We zien bimmen uitdijen als een olievlek."

Voor de Genemuidense installateur was 2011 dan ook geen crisisjaar. Het bedrijf bimde de w-installaties van 115 nieuwbouwwoningen op het Kanaleneiland in Utrecht samen met aannemer Trebbe. In Rijswijk werden in opdracht van woningbouwvereniging vDomes 53 woningen gebimd met HVE Architecten, Trebbe, Vlassak (prefab), De Hoop Pekso (holle wanden en breedplaatvloeren), Krabbendam-Boerkoel (constructie), IJb Groep (prefab-fundering) en Spaansen (casco-woningen en ribcasettevloeren). In totaal werden dit jaar 600 woningen gebimd.

Van der Sluis: "Het mooie is dat alle bouwpartners integraal in één model ontwerpen. Aanklikken van een product betekent dat iedereen hetzelfde product ziet, inclusief de afmetingen, eigenschappen en artikelnummers. De installateur, aannemer, architect, constructeur, adviseur, glaszetter, tegelzetter en timmerman kunnen geen appel meer voor een peer aanzien. Er wordt weliswaar afgesproken wie wat kan bekijken en toevoegen maar iedereen spreekt dezelfde taal."

Hier kan ons de beeldspraak nog wat meer duidelijkheid geven. Misschien wint de architect het Nationaal Dictee en kan de timmerman alleen het woord ‘plint' uitspreken, maar ze begrijpen elkaar voor honderd procent als ze samen over die plint communiceren. Alle informatie over de bouw, kosten en onderhoud komt uit een en dezelfde bron.

Samen virtueel
Het is een mooi systeem. Voordat er ook maar één schop in de grond is gezet, zien de bouwpartners in het 3D-ontwerp waar het fout kan gaan. Samen het virtuele gebouw inspecteren levert interessante inzichten op. Moeten we deze balk sparen? Wat doet deze vreemde wandbekleding hier? Moet de stadsverwarming ook door de kabelgoot? Hier staat een verdwaalde centraaldoos! Die rookmelders moeten in één lijn met de verlichting! We zijn hier de binnenwanden vergeten! Stuk voor stuk worden alle plooien in het ontwerp gladgestreken voordat er echt gebouwd gaat worden.

Van der Sluis geeft nog een praktijkvoorbeeld: "Stel dat een leidingschacht op de derde etage van een nieuwe flat dertig centimeter verplaatst moet worden. In het 3D-model zien alle bouwpartners het effect daarvan. Vroeger tekenden ze met hun pennetje op de plank, later achter hun computer in AutoCAD. Maar er was altijd wel iemand die vergat de veranderingen op de derde etage ook door te voeren op de vierde of de twaalfde etage. Dit betekende: faalkosten voor alle bouwpartners."

Volgens Mervyn Bodeving van installatie-adviesbureau VIAC is faalkostenreductie "hèt argument waar opdrachtgevers warm van worden". VIAC deed dit jaar een project met Van der Sluis. Een vervolgproject staat op stapel. Bodeving over het reduceren van faalkosten: "Wij hebben aanbestedingen gedaan die tien procent lager uitvielen dan traditionele aanbestedingen. Grote installatiebedrijven als Unica, Breijer en Van der Sluis snappen dat dit nieuwe marktkansen oplevert. Ook kleine installateurs kunnen dit gewoon oppakken zonder al teveel investeringen."

Veel ontwerpbureaus zoeken volgens Bodeving installateurs "die mee kunnen in het BIM-model". Ze zijn er nog niet. Bodeving en Van der Sluis vragen installateurs hun afwachtende houding te laten varen want BIM is onherroepelijk de toekomst. Voor installateurs die zich nu aangesproken voelen is een stukje investeren overigens wel noodzakelijk. Van der Sluis: "In software, zwaardere pc's en het zelf opleiden van gespecialiseerde mensen. Een opleiding voor BIM-installatiemoduleur bestaat namelijk nog niet. Wij hebben ook iedereen zelf opgeleid. We hebben zes moduleurs in dienst, eind dit jaar hebben we er negen en eind 2012 waarschijnlijk wel twintig. Voor ons is er geen weg terug."

recente artikelen

gepubliceerd in diverse (vak)media

“Wat gezondheid is moet iedereen zelf bepalen”

Noord-Limburg wil de gezondste regio van Nederland worden en heeft grootse plannen. Het klinkt aantrekkelijk maar een burgerraadslid uit Horst aan de Maas heeft felle kritiek.

Lees artikel »

Securityproject Melissa hackt Russische hackers

Na Deadbolt en Genesis Market werd onlangs de hackersgroep Qakbot opgerold, mede dankzij het cybersecurityproject Melissa. Arwi van der Sluijs is er trots op en vertelt.

Lees artikel »

Pfas-zaak Dordrecht zet forever chemicals op radar

Het gevaar van pfas voor de volksgezondheid is niet meer te bagatelliseren door de recente rechtszaak tegen Chemours in Dordrecht. Maar pfas is here to stay. Hoe nu verder?

Lees artikel »

Het wonder van geperst, verhit en gefilterd gras

Start-up Grassa claimt meer eiwit uit gras te kunnen halen dan de koe. Gras is niets minder dan een wonderplantje volgens directeur Rieks Smook: "Er kan zoveel méér met gras."

Lees artikel »

Moleculair bioloog over gedrag en kwantumfysica

Moleculair bioloog en therapeut Lianne Hermers gebruikt de kwantumfysica om bewustzijnskracht te ontdekken. Haar cliënten lossen mentale problemen zelf op zonder pillen.

Lees artikel »

Overvolle binnensteden hunkeren naar fresh air

Bedrijfsbussen op diesel mogen vanaf 2025 veel Nederlandse stadscentra niet meer in. Met elektrische steps, cargo-bikes en (bak)fietsen vinden monteurs hun weg in de binnenstad.

Lees artikel »

Google wil onze medische data, maar wat willen wij?

Care Studio van Google Health heeft aangekondigd in de VS patiëntendossiers te willen gaan beheren. Huisarts Huib Rutten ziet risico's: "De regie moet altijd bij de patiënt blijven."

Lees artikel »

Bouwvallig Blackpool, walhalla voor kansarmen

De Engelse badplaats Blackpool werd onlangs belachelijk gemaakt door minister Helen Wheeler. Ze bood haar excuses aan maar met financiële steun schiet de stad meer op.

Lees artikel »

Mark Soetman levert de primeur: rauw krabbenvlees

Start-up Crustalicious heeft een machine ontwikkeld die kleine krabben in zes stappen ontdoet van pcb's, zware metalen, ingewanden en schaal. Een wereldprimeur!

Lees artikel »

Meneer Parkinson gaat niet weg, maar boksen helpt wel

Parkinson dendert als een epidemie door Europa. Om het ziektebeeld te vertragen worden steeds meer bokstrainingen speciaal voor Parkinson-patiënten verzorgd.

Lees artikel »